Biobased bouwen: goed voor mens én natuur

Gepubliceerd op 22 juli 2025

Wist je dat biobased materialen niet alleen duurzaam zijn, maar ook bewezen bijdragen aan een gezonde en vitale werkomgeving? Gebouwen hebben invloed op hoe mensen zich voelen. Daarom ontwerpen en realiseren we bij Heembouw Kantoren werkomgevingen waarin gezondheid, beleving en duurzaamheid hand in hand gaan. Dat noemen we het positieve impact kantoor.

We zijn doorlopend bezig met het onderzoeken en ontwikkelen van de beste oplossingen. Zo studeerde Victoria Mink, student Bouwkunde aan de Hogeschool Rotterdam, bij Heembouw Kantoren af op de invloed van biobased bouwen op de gezondheid en werkbeleving van kantoorgebruikers. En wat blijkt: de kenmerken van biobased materialen bevatten precies die elementen die bewezen gezond zijn en daarmee leiden tot minder stress, minder fysieke klachten en dus tot betere prestaties.

Het kantoor van de toekomst

Het kantoor van de toekomst draait om betekenis. Om plekken die zijn ontworpen vanuit de behoefte van een nieuwe generatie medewerkers. Een generatie die werkgeluk belangrijk vindt, bewust omgaat met mentale gezondheid en via hun werk een bijdrage wil leveren aan een hoger doel. Ook voor babyboomers mooie uitgangspunten. Vanuit onze positieve impact filosofie ontwikkelen we bij Heembouw Kantoren oplossingen die een win-win-win opleveren: een aantrekkelijke werkomgeving, die gezond is voor medewerkers én goed is voor de planeet.

Biophilic ontwerpen

Veel bestaande kantoren zijn ontworpen zonder nadrukkelijk oog voor het welzijn van de gebruiker. Denk aan een matige luchtkwaliteit, akoestische overlast, of gewoonweg een ongeïnspireerde werkplek. Dat heeft aantoonbaar invloed op hoe mensen zich voelen én hoe goed ze kunnen presteren. Een gezonde en inspirerende werkomgeving begint bij biophilic design, dit is een ontwerpvisie die de natuur naar binnen haalt. Denk aan daglicht, planten, natuurlijke materialen en organische vormen. Niet alleen mooi om te zien, maar bewezen effectief! Biophilic design vermindert stress, verhoogt de concentratie en draagt bij aan het werkgeluk van medewerkers. Kortom, een krachtig ingrediënt voor een kantoor met positieve impact.

Waarom biobased bouwen?

Biobased bouwen is een planeetvriendelijk alternatief op industriële bouw. Biobased betekent bouwen met materialen uit de natuur, zoals hout, vlas, hennep of stro. In plaats van het uitstoten van grote hoeveelheden CO2, zoals bij de productie van beton en staal, slaan deze hernieuwbare grondstoffen CO₂ tijdens hun groei juist op. Daarnaast gaat het hier om natuurlijke grondstoffen die zo hard groeien dat we ze goed kunnen gebruiken zonder risico dat we de natuur hiermee uitputten. Daarom hebben ze een veel lagere milieu-impact dan traditionele bouwmaterialen.

Het effect van biobased op gezondheid en werkbeleving

Voor haar afstudeeronderzoek vergeleek Victoria de kenmerken van biobased materialen met de uitgangspunten voor gezonde gebouwen, zoals die van de internationale WELL richtlijnen. WELL is een methode voor gebouwen en organisaties om plekken te creëren die het welzijn van de mens versterken. Het beoordelingssysteem is verdeeld in tien thema’s, waaronder materialen, geluid, thermisch en akoestisch comfort en beleving, die allemaal onderbouwd zijn aan de hand van wetenschappelijk onderzoek.

Uit deze vergelijking blijkt dat biobased materialen een positieve bijdrage leveren aan veel van deze punten. Zo zorgen biobased materialen voor een betere luchtkwaliteit, omdat ze in tegenstelling tot veel traditionele bouwmaterialen geen VOS-emissies (vluchtige organische stoffen) bevatten. Vluchtige organische stoffen kunnen gezondheidsklachten veroorzaken, zoals hoofdpijn en irritatie. Maar biobased materialen zoals leemstuc hebben bijvoorbeeld ook een vochtregulerende werking, en een grondstof als mycelium (schimmeldraden) heeft verwerkt in panelen een akoestisch effect. Biobased materialen hebben dus een meetbaar positief effect op gezondheid en werkbeleving. Medewerkers ervaren minder stress, voelen zich beter en presteren cognitief beter*.

Het resultaat? Gezondere gebouwen, een lagere ecologische voetafdruk én een bijdrage aan de circulaire economie. Biobased bouwen is niet alleen duurzaam, maar ook slim voor nu, maar ook voor de toekomst. Hoewel de initiële investering vaak iets hoger ligt, levert biobased bouwen op de lange termijn winst op. Denk aan lager ziekteverzuim, hogere productiviteit en minder verloop van personeel.

Ontwerpen en bouwen met biobased materialen

Als je de voordelen van biobased materialen optimaal wil benutten is het belangrijk dat ze met zorg zijn ontworpen als onderdeel van de totale werkomgeving. Biobased materialen vertellen ook een verhaal, en dragen zo bij aan een betekenisvolle plek die uitstraalt dat de organisatie zorg besteedt aan haar medewerkers én aan de planeet. Het werken met biobased materialen is soms wel nét even anders, dus dat vraagt aandacht en ervaring. Zo hebben de panelen van Seawood, die gemaakt zijn van duurzaam geteeld zeewier en de vezels van tomatenstengels, de eerste weken na productie nog een aanwezige geur. Daarom is het goed om in de planning rekening te houden met de inkoop en verwerking. Als Ontwerpende Bouwer werken wij vanaf het begin intensief samen tussen ontwerp en realisatie. Hierdoor kunnen we effectiever toewerken naar het beste resultaat, juist als het gaat om duurzame oplossingen die om een integrale aanpak vragen.

Bijdragen aan een toekomstbestendige werkomgeving

Bij Heembouw zijn we dagelijks bezig met het creëren van omgevingen waarin mensen prettig kunnen werken en leven. Biobased en circulair bouwen speelt daarin een steeds belangrijkere rol. We passen nu al zoveel mogelijk biobased materialen toe in onze projecten. Van ons eigen circulair ontworpen kantoor in Berkel en Rodenrijs, tot de projecten die we realiseren voor, en met, onze klanten. In ons nieuwe kantoor vind je onder meer hergebruikte staalconstructies, een houten hoofddraagconstructie en modulaire, remontabele interieurwanden. Allemaal keuzes die bijdragen aan een toekomstbestendige werkomgeving. De inzichten uit dit onderzoek gaan onze klanten zeker merken: we zullen nog vaker kiezen voor biobased materialen én biophilic design. Ontwerpen die de natuur naar binnen brengen en bijdragen aan het welzijn van de gebruiker. Zo maken we samen kantoren die niet alleen mooi en duurzaam zijn, maar waarin mensen écht tot hun recht komen.